Gas aan boord
Gasinstallatie aan boord van boten
De meeste ongelukken aan boord van boten worden veroorzaakt
doordat de gasinstallatie niet goed is aangelegd en daardoor al snel
gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Als er brand aan boord van een schip
ontstaat, door bijvoorbeeld een gaslekkage, is het belangrijk niet in paniek te
raken. De zuurstoftoevoer afsluiten is het eerste wat u dient te doen en
vervolgens de brand blussen. Een veilig aangelegde gasinstallatie aan boord van
boten is daarom van levensbelang.
De gasinstallatie - onderdelen voor boten
- Gasbun
- Gasfles
- flesadapter
- Drukregelaar
- Gasslang
- Slangklemmen (roestvrijstaal)
- Slangtule (messing)
- Schotdoorvoer (messing)
- koperen leiding (diameter 8 millimeter)
- steunbussen
- beugels voor leiding
- Gaskraan
- Verbruikerstoestel
- Gasdetector
Belangrijk is dat u deze onderdelen bij een watersportzaak
koopt, of een erkend installateur. De gas onderdelen die u bij campingzaken
kunt kopen zijn niet altijd voor boten geschikt.
Gasbun voor boten
Bepaal of u butaangas wilt gebruiken of propaangas.
Butaangas is slechts boven 5 graden Celsius te gebruiken, terwijl propaangas
tot -20 graden nog werkt. Het nadeel van propaangas is wel de grootte van de
gasflessen. Voor kleine boten tot 8 meter niet echt geschikt. Er zijn complete
gasbunnen te koop, die u bij voorkeur een plek geeft in de bakskist (bij
zeiljachten). Butaanflessen zijn altijd blauw gekleurd en propaanflessen grijs,
groengrijs of rood. De gasflessen moeten om de tien jaar vervangen of gekeurd
worden.
De gasbun moet aan de bovenzijde een ventilatiemogelijkheid
hebben met op de bodem een afvoer. De gasfles moet in de bun op een vlonder
geplaatst worden, zodat bij lekkage het gas onder de fles weg kan stromen. Gas
is zwaarder dan lucht en zal bij lekkage direct onder in de gasbun zakken. De
afvoerleiding met een diameter van minimaal 19 millimeter, dient schuin naar
beneden af te lopen en de huiddoorvoer moet minimaal 7,5 centimeter boven de
waterlijn uit komen.
De drukregelaar voor boten
Het is belangrijk dat de juiste drukregelaar wordt toegepast: er is een speciale drukregelaar voor butaangas (30 Mbar) en een speciale drukregelaar voor propaangas (50 Mbar). Deze mogen nooit verwisseld worden, aangezien propaan met een hogere druk de fles verlaat. De drukregelaar wordt door middel van een adapter aan de gasfles gekoppeld. Bij propaan-gasflessen zit de adapter al aan de fles zelf, bij butaan-gasflessen is dit een losse adapter.
Gasslang voor boten
Slangen (ook slangen met aangewalste koppelingen) mogen niet
zijn aangetast. Bekijk de slang jaarlijks. Een goede stelregel is dat de slangen
maximaal drie jaar oud mogen zijn. Soms gaan ze langer mee. Als u twijfelt,
kunt u het beste de slangen (laten) vervangen.
Bij de installatie mag u alleen een slang gebruiken bij het
cardanisch opgehangen kooktoestel. Deze moet aangewalste koppelingen hebben.
Enige uitzondering hierop is als er slechts één toestel rechtstreeks wordt
aangesloten op de gasfles.
De meest gangbare slang is een goedgekeurde oranje
propaanslang die voorzien is van een fabricagedatum. Er zijn ook goedgekeurde slangen
met een rvs-mantel op de markt. Een slang mag niet langer zijn dan een meter (tenzij
voorzien van een aangepaste koppeling).
Voorkom knik en torsie en zorg voor een juiste afmeting van
de gasslang. Slangen zonder koppelingen op tules zijn niet toegestaan. Voor
het hogedrukgedeelte (verbinding fles en aansluitkraan op verzamelleiding) zijn
er speciale slangen met koppelingen met linkse draad. In een van deze
koppelingen is de fabricagedatum ingeslagen.
Schotdoorvoer voor boten
Dit is een rechte in messing uitgevoerde schotdoorvoer,
voorzien van 2 snelkoppelingen: aan de bunzijde zit aan de snelkoppeling van de
schotdoorvoer een slangtule, aan de andere zijde van de schotdoorvoer moet nu
verder worden gewerkt met koperen leiding.
Koperen leiding voor boten
De koperen leiding met een diameter van 8 millimeter moet in
de snelkoppeling van de eerste schotdoorvoer geschoven worden. Voordat u dit
doet moet in het uiteinde van de koperen leiding een steunbus geschoven worden:
dit is een conisch gevormd busje, die ervoor zorgt dat de (zachte) koperen
leiding in de knelkoppeling niet plat wordt geperst. De koperen leiding moet
om de 20 centimeter gebeugeld worden met speciaal verkrijgbare beugels die
voorzien zijn van een rubberen binnenmantel: de leiding kan zo nog meebewegen
met de trillingen van het schip. Als u weer een schot tegenkomt zal er weer een
schotdoorvoer geplaatst moeten worden, net zolang totdat u bij het laatste
schot bent, voor het verbruikerstoestel (bijvoorbeeld een fornuis).
Gaskraan voor boten
Na de laatste schotdoorvoer moet een gaskraan geplaatst
worden (voorzien van 2 snelkoppelingen) Aan de ene zijde van de gaskraan
loopt het uiteinde van de koperen leiding, aan de andere zijde moet aan de
snelkoppeling van de gaskraan een slangtule komen. Daar wordt weer een gasslang,
met een maximale lengte van 1 meter, over geschoven en vastgezet met een
slangklem. De leiding van de laatste schotdoorvoer naar het verbruikerstoestel
dient bij voorkeur weer een gasslang te zijn.
Verbruikerstoestel voor boten
Het andere uiteinde van de gasslang moet over de slangtule
van het verbruikerstoestel geschoven worden en weer worden vastgezet met een
slangklem. Let u, bij de aanschaf van een verbruikerstoestel, bijvoorbeeld een
fornuis, dat deze voorzien is van een thermo koppel. Dit is een thermische
beveiliging die ervoor zorgt dat het gas wordt afgesloten bij het doven van de
vlam (door bijvoorbeeld wind).
Gasdetector aan boord van boten
De gasdetector dient onder in de boot (bilge) geplaatst te
worden. Zoals al eerder beschreven, zal het gas dat zwaarder is dan lucht, bij
een gaslekkage onder in het schip verzamelen. Naast dat een gaslek een
specifieke gaslucht produceert is het een geruststellende gedachte dat er een akoestisch
alarm afgaat, wanneer er sprake is van een lekkage. U zult maar verkouden zijn!
Inspectie aan boord van schepen
Wanneer de gasinstallatie is aangelegd, hetzij door uzelf,
hetzij door een installateur, doet u er goed aan de installatie te laten keuren
door een erkend installateur. De installateur zal de gehele installatie ook
afpersen, zodat duidelijk wordt of alles gasdicht is aangelegd. U ontvangt van
een erkende installateur een rapport en bij goedkeuring ook een
keuringssticker. Dit is belangrijk voor de verzekering, in geval van brand aan
boord van schepen. Er zijn ook steeds meer havens die eisen dat vaste
ligplaatshouders een goedgekeurde gasinstallatie aan boord hebben. En dat is
een goede zaak!
Certificaat Gastechniek
HISWA Vereniging, PTC+ en watersportersorganisaties hebben
het ‘Certificaat Gastechniek’ ontwikkeld. Het is exclusief bedoeld voor
medewerkers bij bedrijven die het recht hebben om gasinstallaties te keuren.
Zij zijn geheel vertrouwd met alle typen gasinstallaties aan boord van jachten.
Inmiddels zijn er ruim 300 bedrijven gecertificeerd.
Gasgecertificeerde bedrijven
Sinds maart 2001 geldt de ISO-norm 10239. Alle jachten die
na maart 2001 zijn opgeleverd en zijn voorzien van een gasinstallatie moeten
voldoen aan deze norm. De norm is omgezet naar de gascontrolelijst.
Gastoestel aansluiten
Materialen om een enkel gastoestel aan te sluiten:
- Gasbun
- Gasfles
- Drukregelaar
- Gasslang
- Schotdoorvoer recht, uitgeboord zodat de leiding er zonder 0nderbrekingen doorheen gaat en de bij geleverde gasslang in de gasbun op de gasleiding wordt afgekneld.
- 8×8 mm koppeling voor het aansluiten van het toestel. Uitgaande van een 8 mm pijp.
- Afsluiter
- Muurbeugel tbv afsluiter
- Verstevigingsbusjes
- Gasleiding en
- rvs leidingbeugels
Bronnen:
https://sport.infonu.nl/watersport/45298-gasinstallatie-aan-boord-van-boten.html
Gas aan boord:
veiligheid - KOK watersport
Welkom bij Gasveilig.nl -
Gas veilig
Aanleg nieuwe
gasinstallatie bij u aan boord - Gas veilig
Veilig
gebruik gas en elektra aan boord | Welkom op het water (hiswa.nl)
Brochure: Lees
de brochure: Gasveilig – Veilig genieten aan boord - Varen doe je samen
RH062023
Reacties
Een reactie posten